Η ΑΝΑΤΟΜΙΑ ΤΗΣ ΚΑΤΑΣΒΕΣΗΣ ΜΙΑΣ ΔΑΣΙΚΗΣ ΠΥΡΚΑΓΙΑΣ,
Είσαι επαγγελματίας Πυροσβέστης. Με αυξημένες ευθύνες και αρμοδιότητες, αφού μετά από 25 χρόνια στο Σώμα και Αξιωματικός, έχεις ανελιχθεί σε βαθμό που να διοικείς μια Πυροσβεστική Υπηρεσία σε επίπεδο Νομού, ας πούμε σε νησιωτικό σύμπλεγμα. Με δύναμη προσωπικού, ας πούμε, 200 ατόμων. Λογικά, έχεις οικογένεια, τα παιδιά στο Λύκειο ή στο Πανεπιστήμιο κι εσύ σε …κρίσιμη αλλά και πολύ παραγωγική ηλικία.
Πας λοιπόν το πρωί στο γραφείο για ανάληψη υπηρεσίας. Οφείλεις να παίρνεις συνεχώς μικρές και μεγάλες αποφάσεις, να δίνεις λύση σε ατελείωτα προβλήματα, να εμπνέεις το προσωπικό σου, να είσαι ο «πατερούλης», να μαλώνεις αυτούς που πρέπει και να επιβραβεύεις αυτούς που πρέπει, με τέτοιο τρόπο ώστε όλοι να δίνουν όσο μπορούν περισσότερο, τον καλύτερο εαυτό τους δηλαδή. Σε περιμένουν στοίβες τα έγγραφα που πρέπει να υπογράψεις. Και αφού αντιμετωπίσεις όλα τα τρέχοντα οφείλεις να πας το σύστημα κι ένα βήμα παραπάνω. Να οραματιστείς, να προβλέψεις, να σχεδιάσεις και βέβαια…να τα υλοποιήσεις. Όχι μόνος σου. Πάντα βέβαια με άξιους συνεργάτες αλλά είπαμε, εσύ θα μπαίνεις πάντοτε μπροστά.
Κι εκεί που ολοκληρώνεται ο τακτικός και ημερήσιος χρόνος εργασίας σου, κατά το απομεσήμερο, ηχούν τα κουδούνια του συναγερμού για έναρξη δασικής πυρκαγιάς. Αγωνιάς για περισσότερες και πιο συγκεκριμένες πληροφορίες. Πού ακριβώς, σε τι έκταση, αν έχει αέρα, αν κινδυνεύουν άνθρωποι, αν έφτασε κάποιο περιπολικό (πυροσβεστικό) όχημα, αν, αν, αν…
Και αφού τα πράγματα δείχνουν να σοβαρεύουν, ξεκινάς για τον τόπο του συμβάντος, για να συντονίσεις…
Πας λοιπόν το πρωί στο γραφείο για ανάληψη υπηρεσίας. Οφείλεις να παίρνεις συνεχώς μικρές και μεγάλες αποφάσεις, να δίνεις λύση σε ατελείωτα προβλήματα, να εμπνέεις το προσωπικό σου, να είσαι ο «πατερούλης», να μαλώνεις αυτούς που πρέπει και να επιβραβεύεις αυτούς που πρέπει, με τέτοιο τρόπο ώστε όλοι να δίνουν όσο μπορούν περισσότερο, τον καλύτερο εαυτό τους δηλαδή. Σε περιμένουν στοίβες τα έγγραφα που πρέπει να υπογράψεις. Και αφού αντιμετωπίσεις όλα τα τρέχοντα οφείλεις να πας το σύστημα κι ένα βήμα παραπάνω. Να οραματιστείς, να προβλέψεις, να σχεδιάσεις και βέβαια…να τα υλοποιήσεις. Όχι μόνος σου. Πάντα βέβαια με άξιους συνεργάτες αλλά είπαμε, εσύ θα μπαίνεις πάντοτε μπροστά.
Κι εκεί που ολοκληρώνεται ο τακτικός και ημερήσιος χρόνος εργασίας σου, κατά το απομεσήμερο, ηχούν τα κουδούνια του συναγερμού για έναρξη δασικής πυρκαγιάς. Αγωνιάς για περισσότερες και πιο συγκεκριμένες πληροφορίες. Πού ακριβώς, σε τι έκταση, αν έχει αέρα, αν κινδυνεύουν άνθρωποι, αν έφτασε κάποιο περιπολικό (πυροσβεστικό) όχημα, αν, αν, αν…
Και αφού τα πράγματα δείχνουν να σοβαρεύουν, ξεκινάς για τον τόπο του συμβάντος, για να συντονίσεις…
Καθ οδόν οι πληροφορίες μέσω ασυρμάτου και κινητών διαδέχονται η μία την άλλη. Είσαι ζωσμένος με δύο φορητούς ασυρμάτους (έναν για επικοινωνία με τις επίγειες και έναν με τις εναέριες δυνάμεις) καθώς και με δύο κινητά τηλέφωνα διαφορετικών εταιρειών. Οφείλεις διαρκώς να διατηρείς την ψυχραιμία σου, να σκέφτεσαι πώς θα εξελιχθεί εν δυνάμει το συμβάν για να πάρεις τις σωστές αποφάσεις και να μην σπαταλάς δυνάμεις. Και είναι τότε που ενημερώνεις τηλεφωνικά την ιεραρχία σου, τους αυτοδιοικητικούς άρχοντες, τις εθελοντικές ομάδες, τον στρατό, την δασική, ενώ πάντοτε ενημερώνεσαι κι εσύ συνεχώς για την εξέλιξη της πυρκαγιάς…
Και φθάνεις στο συμβάν. Και διαπιστώνεις ότι τα πράγματα είναι σοβαρά. Ο αέρας δυνατός, η καιόμενη έκταση πυκνό πευκοδάσος, ο καπνός να έχει σχηματίσει μανιτάρι κόσμος με αγροτικά να πηγαινοέρχεται στους αγροτοδασικούς δρόμους και πρέπει εσύ τώρα, αφού κάνεις αναγνώριση του χώρου (που σημαίνει να ελέγξεις περιμετρικά την πυρκαγιά) να καλέσεις ενισχύσεις σε επίγεια και εναέρια μέσα, να διατάξεις επιφυλακή του προσωπικού (δηλαδή να προσέλθουν περισσότεροι συνάδελφοι στην Υπηρεσία), να δώσεις εντολές, να κατευθύνεις σωστά τα οχήματα, να ενεργοποιήσεις τον όλο δασοπυροσβεστικό μηχανισμό, ο οποίος αποτελείται από πυροσβέστες (μονίμους, πενταετείς και συμβασιούχους), από στρατιωτικούς, από υδροφόρες τοπικής αυτοδιοίκησης, από εθελοντικές ομάδες, από εναέρια καθώς και τους κατοίκους που προστρέχουν να συνδράμουν. Παράλληλα, ενημερώνεις τηλεφωνικά όλη την ιεραρχία (ήτοι, Περιφερειάρχη, Στρατηγό, Κέντρο Επιχειρήσεων, Υπαρχηγό και Αρχηγό), δίνεις εντολές στις δυνάμεις σου δια ζώσης ή μέσω των δύο ασυρμάτων και των κινητών, τα οποία παρεμπιπτόντως εύχεσαι να έχουν σήμα, διότι υπάρχουν και σημεία «νεκρά» επικοινωνίας, οπότε…κάνεις τον σταυρό σου. Εννοείται ότι συνεχώς στα κινητά σε καλούν όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς, αρκετοί δημοσιογράφοι, το τοπικό κέντρο επιχειρήσεων για οδηγίες-εντολές, πολιτικοί τοπικού βεληνεκούς, η οικογένειά σου και πλήθος άσχετοι….
Και όλα αυτά βεβαίως, εάν δεν σε εγκλωβίσει η πυρκαγιά και κινδυνέψεις σοβαρά,(όπως συνέβη πρόσφατα με την πυρκαγιά στο Σοφικό Κορινθίας, σύμφωνα με το ηχητικό ντοκουμέντο που κυκλοφόρησε στο διαδίκτυο), εάν δεν απωλέσεις το πολυτιμότερο σου αγαθό, όπως συνέβη το 2011 στον Διοικητή της Π.Υ. Γυθείου, αείμνηστο, Πύραρχο Κ. Καστρή και εάν βεβαίως δεν απορρυθμιστούν ζωτικά σου όργανα από την όλη ένταση, όπως συνέβη πρόσφατα στην πυρκαγιά του Καλάμου, με τον Υποστράτηγο- συντονιστή της πυρκαγιάς. Παρεμπιπτόντως, ό,τι από τα παραπάνω συμβεί απορρυθμίζει σε πολύ μεγάλο βαθμό την όλη επιχείρηση κατάσβεσης. Όχι ότι συγκρίνονται μεταξύ τους ως γεγονότα αλλά εδώ περιγράφουμε την όλη επιχείρηση. Αφού λοιπόν επιβιώσεις όλων των ανωτέρω (ευτυχώς είναι η πλειονότητα των περιπτώσεων) προσπαθείς να συντονίσεις την επιχείρηση.
Υπόψη, ότι μιλάμε για ένα χαοτικό και δυναμικό φαινόμενο, όπως είναι η δασική πυρκαγιά, η οποία αλλάζει κατεύθυνση και πορεία απρόβλεπτα όπως ο άνεμος και εξαρτάται πολύ και από το ανάγλυφο του εδάφους.
Ζητάς ενισχύσεις, ζητάς μηχανήματα έργων (μπουλντόζες) για να ανοιχθεί δρόμος προσπέλασης των οχημάτων προς το μέτωπο. Μην λησμονάμε ότι είσαι σε νησί, οι δυνάμεις είναι ,πεπερασμένες και αν είναι να έρθουν ενισχύσεις από άλλες Υπηρεσίες, αυτές θα είναι μετά από ένα 24ωρο. Και συνεχίζεις…
Η ένταση στα όρια. Υπερδιέγερση συνεχής. Και να προσπαθείς να έχεις εικόνα όλης της πυρκαγιάς για να πάρεις τις σωστές αποφάσεις. Όλος ο μηχανισμός καταπονείται. Δυνάμεις έμψυχες και άψυχες δοκιμάζονται. Οχήματα χαλάνε. Αγώνας να επισκευασθούν επιτόπου. Δεν περισσεύει τίποτα και κανείς. Και να εύχεσαι βέβαια να μην συμβεί ταυτόχρονα κάτι άλλο οπουδήποτε στον τομέα ευθύνης σου…
Καταφθάνουν τα εναέρια. Τους ζητάς να ρίξουν βολές στο μέτωπο, να το ανακόψουν. Και σου λένε οι πιλότοι ότι «αδυνατούμε κύριε, έχει πυκνό καπνό και κινδυνεύουμε…». Και να βλέπεις το θεριό να προχωράει αφού το τρέφουν αέρας και καύσιμη ύλη. Και πάντοτε να σκέφτεσαι το επόμενο βήμα… Και να έχεις και την αγωνία μην πάθει κάποιος κάτι. Είσαι τραγικά μόνος. Οι αποφάσεις όλες δικές σου . Όχι ότι δεν μοιράζεσαι σκέψεις και ιδέες. Αλλά όλη η ευθύνη, νομικά, είναι πάνω σου. Οποιοσδήποτε, οπουδήποτε πάθει κάτι φέρεις την ευθύνη, αφού εσύ συντονίζεις. Είναι οι στιγμές που αφήνεις κομμάτια σου, χάνεις χρόνια ζωής, ασπρίζουν τα (…όποια) μαλλιά σου, γνωρίζεις ότι πρέπει να μείνεις εκεί, συγκροτημένος, ψύχραιμος, σοβαρός, επεξεργαζόμενος κάθε εισερχόμενη πληροφορία και …αποφασίζοντας.
Τα κινητά μένουν από μπαταρία. Ο χρόνος έχει σταματήσει για σένα. Πίνεις μόνο νερό. Δεν χρειάζεσαι τίποτ΄ άλλο. Και η έκβαση της μάχης, αν πάει καλά, δίνει τεράστια χαρά και ικανοποίηση. Και «αγκαλιάζεις» τους πάντες. Και χαίρεσαι μαζί τους. Και «ενώνεσαι», ο κίνδυνος ενώνει τις ψυχές . Αυτό είναι ένα κρίσιμο χαρακτηριστικό του επαγγέλματος μας. Αν όμως δεν πάει καλά η επιχείρηση, τότε θα έρθουν ενισχύσεις και θα έρθει και ανώτερος να συντονίσει αυτός…
Τώρα, σε θέμα χρόνου, το πιθανότερο είναι να μείνουν όλοι, όλη τη νύχτα εκεί. Τη νύχτα, συνήθως, κοπάζει ο άνεμος και είναι τότε που μας παρέχεται η δυνατότητα να «επιτεθούμε» στην φωτιά. Πάντοτε με κίνδυνο. Δεν βλέπεις πού πατάς και πού πηγαίνεις στο δάσος τη νύχτα. Και εύχεσαι να μη βάλει αέρα ξαφνικά. Ρισκάρεις. Και στρώνεις εγκαταστάσεις με σωλήνες για να πλησιάσεις και να κάνεις πλήρη κατάσβεση. Διότι μόνον έτσι θα σβήσει η φωτιά. Οι δασικές πυρκαγιές σβήνουν από τις επίγειες δυνάμεις. Τα εναέρια συμβάλουν στο να μειωθεί η ένταση του μετώπου ώστε να καταστεί δυνατή η προσέγγισή της…
Τους λένε Ήρωες. Δεν είναι ήρωες. Κατά την ταπεινή μου άποψη. Είναι επαγγελματίες. Που καταθέτουν ψυχή, που μένουν πιστοί σε αξίες και όρκο, που ενώνονται, που συνεργάζονται και μεγαλουργούν. Δεν είναι ήρωες. Ούτε όμως απλοί επαγγελματίες. Είναι κάτι άλλο, που δεν βρίσκω τη λέξη να το προσδιορίσω. Και τ΄ αφήνω έτσι , απροσδιόριστο. Είναι Πυροσβέστες, οι Πυροσβέστες της καρδιάς μας.
Καλή επιτυχία σε όλες τις επιχειρήσεις, σε όλους τους συναδέλφους.
Τρία χρόνια τώρα που έχω αφυπηρετήσει και δεν μπορώ να ελέγξω τα συναισθήματά μου όταν ενημερώνομαι για επιχειρήσεις. Μάλλον δεν θα μπορέσω ποτέ.
Γι΄αυτό σας λέω.
Δεν είναι επάγγελμα αυτό.
Είναι Ιδέα.
Και φθάνεις στο συμβάν. Και διαπιστώνεις ότι τα πράγματα είναι σοβαρά. Ο αέρας δυνατός, η καιόμενη έκταση πυκνό πευκοδάσος, ο καπνός να έχει σχηματίσει μανιτάρι κόσμος με αγροτικά να πηγαινοέρχεται στους αγροτοδασικούς δρόμους και πρέπει εσύ τώρα, αφού κάνεις αναγνώριση του χώρου (που σημαίνει να ελέγξεις περιμετρικά την πυρκαγιά) να καλέσεις ενισχύσεις σε επίγεια και εναέρια μέσα, να διατάξεις επιφυλακή του προσωπικού (δηλαδή να προσέλθουν περισσότεροι συνάδελφοι στην Υπηρεσία), να δώσεις εντολές, να κατευθύνεις σωστά τα οχήματα, να ενεργοποιήσεις τον όλο δασοπυροσβεστικό μηχανισμό, ο οποίος αποτελείται από πυροσβέστες (μονίμους, πενταετείς και συμβασιούχους), από στρατιωτικούς, από υδροφόρες τοπικής αυτοδιοίκησης, από εθελοντικές ομάδες, από εναέρια καθώς και τους κατοίκους που προστρέχουν να συνδράμουν. Παράλληλα, ενημερώνεις τηλεφωνικά όλη την ιεραρχία (ήτοι, Περιφερειάρχη, Στρατηγό, Κέντρο Επιχειρήσεων, Υπαρχηγό και Αρχηγό), δίνεις εντολές στις δυνάμεις σου δια ζώσης ή μέσω των δύο ασυρμάτων και των κινητών, τα οποία παρεμπιπτόντως εύχεσαι να έχουν σήμα, διότι υπάρχουν και σημεία «νεκρά» επικοινωνίας, οπότε…κάνεις τον σταυρό σου. Εννοείται ότι συνεχώς στα κινητά σε καλούν όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς, αρκετοί δημοσιογράφοι, το τοπικό κέντρο επιχειρήσεων για οδηγίες-εντολές, πολιτικοί τοπικού βεληνεκούς, η οικογένειά σου και πλήθος άσχετοι….
Και όλα αυτά βεβαίως, εάν δεν σε εγκλωβίσει η πυρκαγιά και κινδυνέψεις σοβαρά,(όπως συνέβη πρόσφατα με την πυρκαγιά στο Σοφικό Κορινθίας, σύμφωνα με το ηχητικό ντοκουμέντο που κυκλοφόρησε στο διαδίκτυο), εάν δεν απωλέσεις το πολυτιμότερο σου αγαθό, όπως συνέβη το 2011 στον Διοικητή της Π.Υ. Γυθείου, αείμνηστο, Πύραρχο Κ. Καστρή και εάν βεβαίως δεν απορρυθμιστούν ζωτικά σου όργανα από την όλη ένταση, όπως συνέβη πρόσφατα στην πυρκαγιά του Καλάμου, με τον Υποστράτηγο- συντονιστή της πυρκαγιάς. Παρεμπιπτόντως, ό,τι από τα παραπάνω συμβεί απορρυθμίζει σε πολύ μεγάλο βαθμό την όλη επιχείρηση κατάσβεσης. Όχι ότι συγκρίνονται μεταξύ τους ως γεγονότα αλλά εδώ περιγράφουμε την όλη επιχείρηση. Αφού λοιπόν επιβιώσεις όλων των ανωτέρω (ευτυχώς είναι η πλειονότητα των περιπτώσεων) προσπαθείς να συντονίσεις την επιχείρηση.
Υπόψη, ότι μιλάμε για ένα χαοτικό και δυναμικό φαινόμενο, όπως είναι η δασική πυρκαγιά, η οποία αλλάζει κατεύθυνση και πορεία απρόβλεπτα όπως ο άνεμος και εξαρτάται πολύ και από το ανάγλυφο του εδάφους.
Ζητάς ενισχύσεις, ζητάς μηχανήματα έργων (μπουλντόζες) για να ανοιχθεί δρόμος προσπέλασης των οχημάτων προς το μέτωπο. Μην λησμονάμε ότι είσαι σε νησί, οι δυνάμεις είναι ,πεπερασμένες και αν είναι να έρθουν ενισχύσεις από άλλες Υπηρεσίες, αυτές θα είναι μετά από ένα 24ωρο. Και συνεχίζεις…
Η ένταση στα όρια. Υπερδιέγερση συνεχής. Και να προσπαθείς να έχεις εικόνα όλης της πυρκαγιάς για να πάρεις τις σωστές αποφάσεις. Όλος ο μηχανισμός καταπονείται. Δυνάμεις έμψυχες και άψυχες δοκιμάζονται. Οχήματα χαλάνε. Αγώνας να επισκευασθούν επιτόπου. Δεν περισσεύει τίποτα και κανείς. Και να εύχεσαι βέβαια να μην συμβεί ταυτόχρονα κάτι άλλο οπουδήποτε στον τομέα ευθύνης σου…
Καταφθάνουν τα εναέρια. Τους ζητάς να ρίξουν βολές στο μέτωπο, να το ανακόψουν. Και σου λένε οι πιλότοι ότι «αδυνατούμε κύριε, έχει πυκνό καπνό και κινδυνεύουμε…». Και να βλέπεις το θεριό να προχωράει αφού το τρέφουν αέρας και καύσιμη ύλη. Και πάντοτε να σκέφτεσαι το επόμενο βήμα… Και να έχεις και την αγωνία μην πάθει κάποιος κάτι. Είσαι τραγικά μόνος. Οι αποφάσεις όλες δικές σου . Όχι ότι δεν μοιράζεσαι σκέψεις και ιδέες. Αλλά όλη η ευθύνη, νομικά, είναι πάνω σου. Οποιοσδήποτε, οπουδήποτε πάθει κάτι φέρεις την ευθύνη, αφού εσύ συντονίζεις. Είναι οι στιγμές που αφήνεις κομμάτια σου, χάνεις χρόνια ζωής, ασπρίζουν τα (…όποια) μαλλιά σου, γνωρίζεις ότι πρέπει να μείνεις εκεί, συγκροτημένος, ψύχραιμος, σοβαρός, επεξεργαζόμενος κάθε εισερχόμενη πληροφορία και …αποφασίζοντας.
Τα κινητά μένουν από μπαταρία. Ο χρόνος έχει σταματήσει για σένα. Πίνεις μόνο νερό. Δεν χρειάζεσαι τίποτ΄ άλλο. Και η έκβαση της μάχης, αν πάει καλά, δίνει τεράστια χαρά και ικανοποίηση. Και «αγκαλιάζεις» τους πάντες. Και χαίρεσαι μαζί τους. Και «ενώνεσαι», ο κίνδυνος ενώνει τις ψυχές . Αυτό είναι ένα κρίσιμο χαρακτηριστικό του επαγγέλματος μας. Αν όμως δεν πάει καλά η επιχείρηση, τότε θα έρθουν ενισχύσεις και θα έρθει και ανώτερος να συντονίσει αυτός…
Τώρα, σε θέμα χρόνου, το πιθανότερο είναι να μείνουν όλοι, όλη τη νύχτα εκεί. Τη νύχτα, συνήθως, κοπάζει ο άνεμος και είναι τότε που μας παρέχεται η δυνατότητα να «επιτεθούμε» στην φωτιά. Πάντοτε με κίνδυνο. Δεν βλέπεις πού πατάς και πού πηγαίνεις στο δάσος τη νύχτα. Και εύχεσαι να μη βάλει αέρα ξαφνικά. Ρισκάρεις. Και στρώνεις εγκαταστάσεις με σωλήνες για να πλησιάσεις και να κάνεις πλήρη κατάσβεση. Διότι μόνον έτσι θα σβήσει η φωτιά. Οι δασικές πυρκαγιές σβήνουν από τις επίγειες δυνάμεις. Τα εναέρια συμβάλουν στο να μειωθεί η ένταση του μετώπου ώστε να καταστεί δυνατή η προσέγγισή της…
Τους λένε Ήρωες. Δεν είναι ήρωες. Κατά την ταπεινή μου άποψη. Είναι επαγγελματίες. Που καταθέτουν ψυχή, που μένουν πιστοί σε αξίες και όρκο, που ενώνονται, που συνεργάζονται και μεγαλουργούν. Δεν είναι ήρωες. Ούτε όμως απλοί επαγγελματίες. Είναι κάτι άλλο, που δεν βρίσκω τη λέξη να το προσδιορίσω. Και τ΄ αφήνω έτσι , απροσδιόριστο. Είναι Πυροσβέστες, οι Πυροσβέστες της καρδιάς μας.
Καλή επιτυχία σε όλες τις επιχειρήσεις, σε όλους τους συναδέλφους.
Τρία χρόνια τώρα που έχω αφυπηρετήσει και δεν μπορώ να ελέγξω τα συναισθήματά μου όταν ενημερώνομαι για επιχειρήσεις. Μάλλον δεν θα μπορέσω ποτέ.
Γι΄αυτό σας λέω.
Δεν είναι επάγγελμα αυτό.
Είναι Ιδέα.
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου